گروه زندگی: آزاده همراه با خانوادهاش از هیأت بر میگشت، سوار ماشین بود، به عزاداران حسینی نگاه میکرد و پرچمهای عزایی که در ساختمانها نصب شده بودند، ناگهان سرچهار راه صدای بلند خندهای توجهاش را جلب کرد، بیاختیار برگشت و دید چند دختر بیحجاب همراه با چند پسر جوان دیگر در کنار موکب بیتوجه به پرچمهای عزای حسینی در حال خنده هستند، ماشین کمی جلوتر که رفت، او دید چند جوان رعنا در موکب مشغول آماده کردن چایی هستند، اما سر به زیر! در این هنگام یاد مطلبی افتاد که در روز اول محرم خوانده بود، با خودش گفت: آیا سنت قدیمی به فراموشی سپرده شده! خب! اینجا کسی نیست تذکری بدهد که خواهرم این مکان خانه عزای حسین (ع) است.
سنتی برای داشمشتیها در ماه محرم
در گذشتههای نه چندان دور یک سنت قدیمی در شهر و دیارها برقرار بود، سنتی که با اسم داش مشتیها عجین است یا همان لوتیهای محله که وقتی ماه محرم میشد، گرچه لات بودند، اما از اول محرم تا آخر صفر ادب و احترام آقا عبدالله (ع) میکردند، اصلاً پرچم عزای حسین (ع) خط قرمزشان بود. همان کسانی که انگار نه انگار کارنامه اعمالشان در محله سیاه بود و سرکشی میکردند.
لوتیها هم حرمت مجلس عزای امام حسین (ع) را نگه می داشتند
نکته جالب زندگی لوتیها این است که عاقبت بخیر شدند، آن هم به خاطر ادب به ساحت سیدالشهدا (ع). در واقع اگر ستارههای ادب و جوانمردی نسبت به عزای امام حسین (ع) نبود زندگی طیب، رسول ترک، علی گندابی و امثالهم، شاید هیچگاه عاقبت به خیری نسیبشان نمیشد.
به حرمت خون امام حسین (ع) و حجاب اهل حرم
اما انگار این روزها برخی افراد یادشان رفته که شرط حضور در هیأت امام حسین (ع) ادب و احترام است، اینکه عزادار حسینی باید حرمت خون خدا را نگه دارد، حال چه مرد باشد یا زن. این روزها که شاهد حضور افراد بیحجاب در برخی هیأتها هستیم، چگونه میتوانیم با او برخورد کنیم و به او بگوییم این مجلس عزا حرمت دارد، به حرمت خون شهیدان و حجاب اهل حرم (ع)، روسری بر سر کنید. حجتالاسلام هادی عجمی کارشناس فقه تربیتی درباره این چالش فراگیر این روزها میگوید: در مواجهه با چنین اقدام ضدارزشی ۲ نما را میتوان برای هیأت قابل تصور بود. نمای اول اینکه هیاتی که به تندی به این مسأله برخورد میکند. ابتدای ورودی خدامی را گذاشته و مانع ورود چنین افرادی هستند. البته تا حد امکان تلاش دارد که احترام را رعایت کند، اما قاطعانه جلو میگیرد. نمای دوم هم اینکه هیأت جذب حداکثریها هستند که تلاش دارند همه زیر پرچم امام حسین (ع) وارد شوند.
حجتالاسلام هادی عجمی درباره راهکارهای حفظ حرمت عزای حسینی میگوید
۲ نمای مخالف برای برخورد با چالش بیحجابی در هیأت
او میافزاید: اما ایراد نمای اول این است که گاهی هیأت در خیابان در حال گذر است و یا شرایطی دیگر رخ میدهد که مقداری تمرکز بر مدیریت نظارتی را سخت میکند و ممکن است افرادی از دست خارج شوند و داخل شوند! از طرفی باید بدانند که ممکن است حتی برخی با برنامه در آشوب کشیدن اوضاع قصد ورود به هیأت را داشته باشند. بنابراین دستور کار آنها برخورد و سرو صدا با خدام نظارتی و حراستی هیأت باشد.
حجتالاسلام عجمی ابراز میدارد: ایراد نمای دوم هم این است که اگر توجیه این است که از گذشته همه زیر پرچم امام حسین (ع) می آمدند که حرف درستی است؛ اما اگر شرابخوار به مجلس امام حسین (ع) وارد میشده، با حال شرابخواری وارد نمیشده و در مجلس احترام نگه میگذاشته و حرف دلش این بوده که «گَرَت هواست که معشوق نَگْسَلد پیمان/ نگاه دار سرِ رشته تا نگه دارد»، آنها میدانستند که هر آن که جانبِ اهلِ خدا نگه دارد/ خُداش در همه حال از بلا نگه دارد»؛ اما کسی که با همان حال گناه علنی وارد مجلس امام حسین (ع) چه بداند و چه نداند، این حالت او، شرط ورود را ندارد.
اکثر بانوان ایرانی حرمت مجلس پسر فاطمه (س) را نگه میدارند
آری! باید به او گفت همانند آنچه خدا به حضرت موسی (ع) برای ورود به سرزمین مقدس گفت: «فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ» و اگر خادمی این مهم را توجه نداشته باشد، خودش حریم امام حسین (ع) را شکسته است. چون حرمت امامزاده با متوالی است!! پس اولین متخلف خود خادم هیأت است.
خب! با این اوصاف باید با فردی که حرمت مجلس عزای امام حسین (ع) را رعایت نمیکند، چه کار کرد؟ در این میان نمای صحیح، یک نمای سومی است که نمایی شامل مقابله ترکیبی است که نه به طور خاص درباره حجاب در هیأتها، بلکه به فرموده رهبر معظم انقلاب که اکنون دچار یک هجوم و جنگ ترکیبی هستیم، باید از این قاعده کمک بگیریم که «فَمَن اعتدَی عَلَیکم فَاعتَدُوا علیه بمثلِ ما اعتدی علیکم».
بهترین شیوهای که میتوان با آن حرمت مجلس امام حسین (ع) را نگه داشت
این کارشناس فقه تربیتی درباره نمای سوم مقابله با بیحرمتی با مجلس عزای امام حسین (ع) ادامه میدهد: حرکت صحیح این است که در مقابل این نشت و فساد فرهنگی، یک برنامه و تقابل ترکیبی داشته باشیم. اولین اصل این حرکت، اتحاد فکری و همافزایی است. یعنی ابتدا باید عوامل هیأت و خدام را یک فکر کرد. اگر تفکر متفاوت در آنها باشد، خود عامل اصلی عدم برخورد درست میشود. از سخنران تا خادمان در هر سطوح و برنامهریزان باید یکدل و یکصدا در این مسأله باشند که احترام عزاداران امام حسین (ع) با هر فکر و شکلی بر دیده بگذارند. اما این کار یعنی حضور بیحیاگونه و بدون رعایت حداقل از حکم حجاب اصلاً پذیرفته نیست. چون این حالت، حالت گناه است و این یعنی گناه علنی در مجلس امام حسین (ع) که خود یک گناه است. چنانچه در احکام مسجد نیز این است که نمازگزار باید از هر پلیدی پاک باشد.
اصل دوم در این شبهای هیأتها این است که با برنامهریزی تشکیلاتی و استفاده از تمام ظرفیتها به میدان بیایند، از گماردن خادمان با صبر، حوصله و مؤدب در در ورودی هیأت تا نصب پلاکارد، بنر و بروشور مؤدبانه که نشاندهنده موضع هیأت باشد. مرحله دیگر خادمان داخل هیأت هستند. خوب است مقداری روسری و هدبند مناسب تهیه شود که به بهانه هدیه، همراه با تذکر رعایت ادب محفل یار به آنها شود، در واقع مهربان اما قاطع.
شرط ادب را برای مجلس عزای امام حسین (ع) رعایت کنیم
جای خالی نوحه و مداحی برای حجاب
اما گوی دیگر سخن به سخنرانان، مداحان و نوحهخوانان است که در استفاده هنرمندانه برای تذکرهای الهی لازم است که در قالب شعر، سخنرانی، تمثیل، داستان و … میتوانند بهره ببرند. همچنین شعارها و دستنوشتههای بصیرتی در این مورد در داخل هیأت و دسته عزاداری لازم است. چه زیبا میشود که به کمک شاعران شعرهای همخوانی که در آن حجاب از زنان خواسته شود و در میان نوحههای خوانده شود.
البته باز هم در اینجا پای بستههای فرهنگی در میان میآید که یک راهکار دیگر است. در این زمینه ایستگاههای حجاب و عفاف که چندی است با فکر خوب خواهران مذهبی دعوتکننده به حجاب از طرق مختلف در حال پیگیری است با جدیت بیشتری دنبال شود.
سه راهکار کوتاه برای امر به معروف در این شبها
به هر حال باید بدانیم که در ادله نهی از منکر، «قاعده لطف» قرار دارد. بر پایه این قاعده نهی از منکر «لطف» است. بنابراین باید در دل؛
۱- خواهرهایی که به عزاداری امام حسین (ع) حتی با ظاهر متفاوت آمدهاند را دوست داشته باشیم، اما کارشان را نادرست بدانیم نه به عکس!
۲- «تذکر» و حتی ممانعتمان را از ورود آنها به هیأت، لطف به خود آنها و وظیفه بدانیم. این اگر در دل ما باشد، بر رفتار ما تأثیر میگذارد.
۳- اما به هر جهت اگر به درگیری رسید، از درگیری ممانعت کنیم و اگر گریزی نداشتیم با ۱۱۰ تماس بگیریم.
کودکمان را از کودکی با حجاب آشنا کنیم
این را در نظر داشته باشیم اگر فضای هیأت یک دست پذیرای بیحجابی نباشد و همه عواملی که گفته شد یک صدا در عمل این عمل را اشتباه بدانند، حتی اگر مواردی از دست در رفت یا به علت رعایت ادب مجلس حضرت، امکان تقابل با رفتار اشتباه آنها نبود، باید فضای هیأت و عدم همراهی دیگران با آنها عدم تأیید این رفتار را برساند. البته مهم همراه کردن عوامل و خدام است. وگرنه واقعیت این است که همراه کردن همه مردم ولو با حجاب با این فکر به این راحتی نیست.
پایان پیام/
منبع: فارس