دهکده چوبی نیشابور دهکده‌ای بسیار زیباست. بیشتر بناهای موجود در آن، بهجز چند قسمت کوچک، از چوب ساخته شده‌اند. بانی این دهکده، مهندس حمید مجتهدی، از دانش‌آموختگان رشته‌ی مهندسی عمران در آمریکا بود. او پس از اتمام تحصیلاتش به روستای اجدادی خود یعنی روستای محمدآباد آقازاده برگشت؛ سپس، براساس گرایش تحصیلیاش، این روستا را مبدل به دهکده‌ای چوبی و زیبا کرد. مسجد چوبی این دهکده یکی از جاذبه‌های دیدنی نیشابور به شمار می‌آید.
تاریخ دهکده چوبی نیشابور
در پانزده‌کیلومتری شهر نیشابور، از توابع استان خراسان رضوی، روستایی به نام «محمدآباد آقازاده» قرار دارد. این روستا در گذشته شامل دویست هکتار زمین کشاورزی، سه حلقه چاه، قنات، مسجدی ویرانه، دوازده اصله درخت و خانه‌هایی خالی از سکنه بود؛ جمعیت روستا براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی به کمتر از سه خانوار می‌رسید.
پس از آن، با تلاش‌های آقای مجتهدی، از نوادگان محمد کاظم خراسانی، این روستا به دهکده چوبی نیشابور مبدل شد و بر سر زبان‌ها افتاد. او این کار را با کاشت درختان صنعتی برای تأمین مصالح ساخت بناهای مختلف دهکده شروع کرد. امروزه، کمتر کسی این دهکده را به نام قدیمی آن می‌شناسد.
آقای مجتهدی با درنظرگرفتن دو نکته‌ی مهمِ پیشینه‌ی تاریخیفرهنگی منطقه و وضعیت اقلیمی و جغرافیایی آن، ساخت دهکده را آغاز کرد. او همچنین راهکارهای ویژه‌ای را برای جلوگیری از آسیب‌های طبیعی و غیرطبیعی وارده به دهکده، نظیر زلزله و خطر موریانه و نفوذ برف و باران در نظر گرفت.
مهندس مجتهدی برای ساخت دهکده‌ی چوبی نیشابور ۲۰ سال به کشاورزی پرداخت و در دو اتاق کوچک روستا اقامت گزید.
شایان ذکر است که وظیفه‌ی رسیدگی به این دهکده و مدیریت آن تا سال ۱۳۹۲ خورشیدی بر عهده‌ی شخص مهندس مجتهدی قرار داشت. بعد از مرگ او، همسرش خانم حشمت، مدیریت دهکده را به دست گرفت. او سررشته‌دار مهندسی عمران و از دانش‌آموختگان رشته‌ی نقاشی در یکی از دانشگاه‌های آمریکا بود و هماکنون نیز مدیریت دهکده چوبی را بر عهده دارد.
بناهای موجود در دهکده
وجود تعداد زیادی سازه‌ی چوبی، بههمراه دیگر سازه‌ها باعث شده دهکده چوبی را به این نام بشناسند. ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به این سازه‌ها اشاره کرد:
چند اقامتگاه
به گفته‌ی خانم حشمت، اولین بنای ساختهشده در این دهکده، آلاچیقی چوبی بود که برای بازی پسرشان بنا کرده بودند. سپس، مهندس مجتهدی این آلاچیق را با امکانات بسیار اندک، به خانه‌ی چوبی زیبایی تبدیل کرد و بهدنبال آن، اقامتگاه‌های دیگری نیز بنا نمود. او این اقامتگاه‌های روستا را با کمک اهالی، با چندین تُن چوب ساخت تا آن‌ها بتوانند در آن ساکن شوند.
یک قنات
در دهکده چوبی نیشابور برای استفاده از آب‌های زیر زمینی یک قنات حفر شده است.
حمام
همهی بناهای موجود در این دهکده ،اعم از حمام، از چوب درختان مقاومی نظیر گردو و توت ساخته شده‌اند.
دو برکه
در دهکده چوبی نیشابور دو برکه وجود دارد که بهمنظور پرورش ماهی کپور ایجاد شده‌اند و آب آن‌ها از طریق دو چاه عمیق تأمین می‌شود. وجود درختان بید و نیزاری زیبا در مجاورت برکه‌ها جلوه‌ی زیبایی به آن بخشیده است.
برج آجری
در گذشته، این برج آجری بهعنوان منبع آب و سردخانه استفاده می‌شد، اما امروزه کاربری خود را از دست داده و به لانه‌ی کبوترها مبدل شده است.
رستوران، موزه و کتابخانه‌ی چوبی
از دیگر بناهای موجود در دهکده می‌توان به رستوران و موزه و کتابخانه‌ی چوبی آن اشاره کرد.
باغ میوه
وجود باغ میوه در دهکده چوبی از زیبایی‌های منحصربهفرد آن به شمار می‌رود. بهخصوص اینکه در اطراف این باغ، سازه‌ای چوبی بهصورت مشبک ساخته شده است که بامش نیز شیب‌دار و زیباست.
تنور
هر دهکده‌ای نیاز به تنوری برای طبخ نان سنتی دارد. دهکده چوبی نیشابور نیز از این قاعده مستثنی نیست. جالب اینکه این تنور دودکشی کاه‌گلی بهشکل بانوی روستایی دارد که گویا طَبَق نانی را روی سر خود حمل می‌کند.
فضای سبز
در این دهکده، بهجای استفاده از چمن برای ایجاد فضای سبز، از یونجه استفاده شده است؛ چراکه این گیاه نیاز کمتری به آبیاری و مراقبت دارد و پس از برداشت برای خوراک دام استفاده می‌شود.
مسجد
در این دهکده مسجد چوبی زیبایی وجود دارد. این مسجد از ویژگی‌های معماری متمایزی برخوردار است. در ادامه، بهطور مفصل به شرح زیبایی‌های این مسجد می‌پردازیم.
ویژگی‌های مسجد دهکده چوبی نیشابور
این مسجد چوبی و زیبا مساحتی در حدود ۲۰۰ مترمربع را دربرمی‌گیرد و شامل قسمت‌های مختلفی نظیر سه در چوبی و دو مناره و پنج پنجره است. در گذشته، این مسجد یکی از بناهای اصلی روستا به شمار می‌رفت؛ درحالیکه بهجز مخروبه چیزی از آن باقی نمانده بود. سپس، مهندس مجتهدی با دانش خود آن را بهگونهای احیا کرد که در برابر زلزله‌ی هشت ریشتری مقاوم باشد.
افزون بر آن، او با عایق‌کاری مسجد از نفوذ موریانه به آن جلوگیری به عمل آورد؛ چراکه روستای محمدآباد ازجمله مناطق موریانه‌خیز محسوب می‌شد و زیر خاک آن لانه‌های موریانه مشاهده شده بودند.
ساخت مسجد دو سال به طول انجامید و در آن ۴۰ تن چوب به کار گرفته شد. برای این مسجد دو مناره به ارتفاع سیزده متر و وزن تقریبی چهار تن در نظر گرفته شده است.
مسجد مدنظر شکلی مشابه کشتی وارونه دارد که دیواره‌های دوجداره‌ی آن اسکلت بنا را پوشش داده‌اند. افزون بر آن، اتصال دیواره‌ها و سقف و مناره‌ها بهروش عنکبوتی انجام شده که این امر باعث شده است وزن زیاد مناره‌ها بهطور مساوی روی سقف و دیواره‌ها تقسیم و به زمین منتقل شود. این روش اتصال همچنین باعث شده است که نیازی به استفاده از ستون در داخل مسجد نباشد.
تدبیر دیگر برای انتقال وزن مناره‌ها به زمین، ایجاد دیواره‌های زاویه‌دار بوده است. در داخل این مناره‌های چهار تُنی نردبانی وجود دارد. می‌توان بهکمک نردبان به بالای مناره دسترسی پیدا کرد.
جالب توجه است که در محل اتصال مناره‌ی مسجد به بام آن دریچه‌ای وجود دارد که برای تهویه‌ی هوا تعبیه شده است. این دریچه، هوای گرم محیط داخل را به بیرون منتقل می‌کند تا هوای تازه از طریق بادگیر موجود روی بام به درون مسجد هدایت شود.
در فضای داخلی مسجد و روی دیواره‌های داخلی و خارجی آن چندین کتیبه وجود دارد. آیاتی از قرآن روی کتیبه‌ها مشاهده می‌شود. این کتیبه‌ها از چوب درختان گردو و توت تهیه شده‌اند.
افزون بر آن، از چوب درختانی نظیر کاج، سپیدار، اشن، گیلاس، گلابی و زبان گنجشک نیز برای اجرای تزیینات داخلی مسجد بهره برده‌اند. این تزیینات بههمراه نورپردازی‌های زیبا، با ترکیب رنگی شاد و زنده، چشم‌انداز زیبایی را ایجاد کرده‌اند.
جالب توجه است که همهی وسایل موجود در مسجد، اعم از کابینت‌ها و دیواره‌ها و سینی‌های آبدارخانه، همگی از چوب ساخته شده‌اند. فقط کف ایوان مسجد ساختار خشتی دارد.
آدرس و مسیر دسترسی
دهکده چوبی نیشابور در انتهای بلوار شهدای این شهر و در مسیر جاده‌ی تقی‌آباد طلایی قرار گرفته است. بنابراین، برای دسترسی به آن باید ابتدا به خراسان رضوی سفر کنید و از مسیر مشهد یا نیشابور خود را به این دهکده برسانید.
چنانچه مسیر مشهد را انتخاب کرده‌اید، ابتدا به جنوب غرب این شهر بروید و در اتوبان امام رضا(ع) و بزرگراه مشهد به نیشابور ۹۰ کیلومتر برانید. سپس، قبل از رسیدن به نیشابور و پس از گذر از پمپ بنزین طلوع در سمت چپ جاده، از خروجی جاده‌ی قدمگاه به اسحاق‌آباد خارج شوید.
دوربرگردان اول را برگردید و ۶ کیلومتر بهسمت جلو حرکت کنید تا وارد خروجی جاده‌ی اسحاق‌آباد به نیشابور در سمت راست شوید. پس از گذر از این خروجی، ۱۳ کیلومتر برانید تا خروجی جاده‌ی دهکده چوبی نیشابور در قسمت چپ جاده نمایان شود. در این جاده چند کیلومتری به جلو برانید تا به جاده‌ی تقی‌آباد طلایی در سمت راست جاده برسید. وارد جاده‌ی تقی‌آباد شوید و ۱۰۰ متر به جلو حرکت کنید تا به دهکده برسید.
درصورتیکه مسیر نیشابور را برگزیده‌اید، ابتدا به میدان امام خمینی این شهر بروید و وارد خیابان امام خمینی شوید. سپس، از این خیابان خود را به بلوار جمهوری برسانید. در مسیر این بلوار حرکت کنید و در میدان فازی، از خروجی دوم به جاده‌ی اسحاق‌آباد-نیشابور یا بلوار شهدا وارد شوید.
چند کیلومتر در مسیر بلوار به جلو حرکت کنید تا زیارتگاه فضلبنشاذان نمایان شود. پس از آن، به جاده‌ی دهکده چوبی نیشابور می‌رسید. ادامه‌ی مسیر را نیز باید همانند مسیر شرح داده‌شده در قسمت قبل طی کنید.
دهکده چوبی نیشابور؛ دهکده‌ای با مسجد چوبی زیبا
این دهکده، روستایی احیاشده با چوب درختان مختلف، نظیر کاج و گردو و توت است. دهکده چوبی بهسبب همین ویژگی در مرکز توجه گردشگرانی قرار دارد که همواره با تورهای ایرانگردی به نیشابور سفر می‌کنند.
دهکده چوبی نیشابور کجاست؟
این دهکده در انتهای بلوار شهدای نیشابور و در مسیر جاده‌ی تقی‌آباد طلایی قرار دارد. موقعیت مکانی این دهکده چوبی را در نقشه زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره دهکده چوبی
اگر پاسخ پرسش‌های خود را در این بخش پیدا نکردید، در قسمت دیدگاه‌های انتهای همین پست برایمان کامنت بگذارید.
آیا اقامت در دهکده چوبی نیشابور امکان‌پذیر است؟
بله. مهندس مجتهدی این دهکده را با هدف جذب گردشگر از سراسر دنیا ایجاد نموده و به همین دلیل اقامتگاه‌های متعددی در آن بنا کرده است.
فاصله‌ی دهکده چوبی تا نیشابور چقدر است؟
این دهکده در فاصله‌ی ۱۶.۹ کیلومتری از مرکز نیشابور قرار دارد.
منبع: دستی بر ایران