سنگ کلیه می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و بزرگ شود اما وزن فرد، نوع رژیم غذایی و شرایط پزشکی مهم ترین نقش را ایفا می کنند.
به گزارش مشرق، اگر سنگ کلیه درمان نشود می تواند دردناک باشد و زندگی شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
سنگ های کلیه ممکن است در مجاری ادراری، کلیه ها، حالب ها و مثانه تشکیل شوند. در واقع زمانی که مقدار زیادی مواد معدنی یا نمک در ادرار وجود داشته باشد، می توانند با هم جمع شوند و سنگ سختی را تشکیل دهند. اگزالات، اسید اوریک و استروویت مواد رایجی هستند که می توانند برای تشکیل سنگ متبلور شوند.
سنگ کلیه می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و بزرگ شود اما وزن فرد، نوع رژیم غذایی و شرایط پزشکی مهم ترین نقش را ایفا می کنند. در صورت مشاهده هر یک از علائم رایج سنگ کلیه مانند درد، ادرار تیره یا خونی همراه با تب و حالت تهوع، فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما بهترین اقدامات را برای مراقبت از سنگ کلیه مانند داروها، جراحی و برخی تغییرات رژیم غذایی توصیه می کند.
رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سنگ کلیه کلسیم اگزالات
اگزالات ها در بدن تولید می شوند و همچنین از غذاهایی که می خوریم جذب می شوند. کلسیم در بدن می تواند به اگزالات متصل شود و سنگ های کلسیم اگزالات را تشکیل دهد که یکی از رایج ترین انواع سنگ کلیه است. برخی عوامل ممکن است تشکیل سنگ کلسیم-اگزالات را تشدید کنند، مانند مصرف کم آب، مقادیر بیش از حد اگزالات در بدن و ادرار و سطوح بالای نمک در رژیم غذایی. برای مبارزه با تشکیل این نوع سنگ در بدن، شما باید:
هر زمان که غذاهای غنی از اگزالات مصرف می کنید، همیشه مقادیر کافی از غذاهای غنی از کلسیم را همراه با وعده های غذایی خود مصرف کنید.
از مصرف غذاهای غنی از اگزالات مانند اسفناج، چغندر و هویج خودداری کنید یا آن را محدود کنید.
سطوح سالم کلسیم رژیم غذایی را با منابع غذایی مانند شیر و محصولات لبنی حفظ کنید، مگر اینکه پزشک شما پیشنهاد دیگری بدهد.
مصرف نمک خود را کاهش دهید زیرا سدیم می تواند منجر به کلسیم اضافی در ادرار شود .
قبل از مصرف هر گونه مکمل کلسیم با پزشک خود صحبت کنید.
رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سنگ کلیه اسید اوریک
اسید اوریک یک محصول زائد است که وقتی بدن شما پورین ها را تجزیه می کند می سازد. پورین ها تقریباً در همه گیاهان و گوشت ها یافت می شوند، اما برخی از غذاها غلظت بیشتری از این ماده را دارند. این موارد شامل گوشت قرمز، غذاهای دریایی و الکل است.
پورین ها به اسید اوریک تجزیه می شوند و این اسید اوریک در فرآیند دفع از بدن به کلیه ها یا سایر قسمت های دستگاه ادراری می رسد. هنگامی که اسید اوریک بیش از حد در ادرار وجود دارد، کریستال‌هایی تشکیل می‌شوند که منجر به سنگ کلیه اسید اوریک می‌شوند.
در اینجا چند توصیه غذایی برای افراد مبتلا به سنگ اسید اوریک آورده شده است:
هر روز مقادیر زیادی آب بنوشید و بدن خود را هیدراته نگه دارید تا مطمئن شوید که ادرارتان رقیق شده است.
در حالی که در رژیم غذایی خود به پروتئین نیاز دارید، سعی کنید از غذاهای پر پورین مانند گوشت و غذاهای دریایی اجتناب کنید.
تعداد میوه ها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
از نوشیدنی های شیرین و همچنین نوشیدنی های الکلی و مصرف سیگار خودداری کنید.
آب میوه های حاوی سیترات (لیمو، لیموترش، پرتقال) بنوشید زیرا سیترات می تواند اسید اوریک را به طور موثری از بین ببرد.
اگر سنگ کلیه دارم چه بخورم؟
هنگامی که نوع سنگ مشخص نیست، ممکن است نکات زیر برای شما مفید باشد:
۱. آب
هنگامی که سنگ کلیه دارید، بسیار مهم است که هیدراته بمانید. پزشک شما ممکن است مقدار ثابتی از آب را که باید روزانه بنوشید به شما توصیه کند، سعی کنید به این توصیه پایبند باشید.
۲. لیمو
لیمو یک منبع عالی از سیترات است که تصور می شود ادرار را کمتر اسیدی می کند. سنگ‌های اسید اوریکی زمانی که ادرار اسیدی است تشکیل می‌شوند و رشد می‌کنند، از این رو لیمو و لیموترش در صورت تشکیل، برای حل کردن این سنگ‌ها عالی هستند. آب لیمو باید با آب رقیق شود و سپس مصرف شود.
۳. پرتقال
پرتقال مانند لیمو و لیموترش از مرکباتی است که حاوی سیترات می باشدو همچنین سطح اسیدی ادرار را کاهش می دهد. اسیدیته بالا در ادرار با برخی از انواع رایج سنگ کلیه مرتبط است.
۴. شیر
شیر منبع عالی کلسیم است و در حالی که مصرف کلسیم از طریق مکمل ها با میزان بالاتر سنگ کلیه مرتبط است، مصرف آن از منابع غذایی مانند شیر با خطر کمتری مرتبط است. با این حال اگر پزشک به شما توصیه می کند لبنیات را محدود کنید، درمورد مصرف لبنیات از او سوال کنید.
۵. حبوبات و آجیل
حبوبات و آجیل نیز منابع عالی کلسیم هستند که ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کنند. هنگامی که کلسیم از منابع غذایی مانند این موارد مصرف می شود، با اگزالات در خود دستگاه گوارش متصل می شود. این بدان معنی است که احتمال کمتری برای تشکیل اگزالات کلسیم در کلیه ها وجود دارد.
۷. عدس، نخود، لوبیا
همه افراد برای سلامت خود به دریافت پروتئین کافی نیاز دارند و این سه منبع گیاهی برای کسانی که سنگ کلیه دارند عالی است. غذاهای پروتئینی غیر گیاهی می توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند، بنابراین سعی کنید در عوض مصرف عدس، نخود و لوبیا را افزایش دهید. افرادی که سطح اسید اوریک بالایی دارند ممکن است نیاز به کاهش مصرف پروتئین داشته باشند.
۹. برنج و جو
برنج و جو دوسر نیز اگزالات کمی دارند. اگر می خواهید خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهید، می توانید سطح اگزالات خود را کاهش دهید یا سطح کلسیم خود را برای اتصال اگزالات افزایش دهید. برنج و جو می توانند بخشی از رژیم غذایی کم اگزالات شما باشند.
۱۰. کلم بروکلی
بروکلی حاوی سطوح پایین اگزالات است که برای کاهش خطر ابتلا به سنگ های اگزالات کلسیم مفید است، اما همچنین منبع عالی پتاسیم نیز می باشد. پتاسیم بسیار مهم است زیرا به کلسیم متصل می شود که احتمال تشکیل سنگ را کاهش می دهد. پتاسیم همچنین ممکن است در حل کردن سنگ های کلیه اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم نقش داشته باشد.
اگر سنگ کلیه دارم چه نخورم؟
۱. غذاهای شور
سطوح بالای سدیم با افزایش خطر سنگ کلیه و انتقال کلسیم بیشتر از طریق ادرار مرتبط است. این امر خطر تشکیل سنگ را افزایش می دهد، بنابراین باید از غذاهای نمکی اجتناب کنید زیرا این مواد می توانند سطح سدیم شما را افزایش دهند. غذاهای فرآوری شده، از پیش بسته بندی شده، فست فودها و همچنین غذاهای کنسرو شده همگی سرشار از نمک هستند. همیشه قبل از خوردن غذاهای از پیش ساخته شده، محتوای سدیم روی برچسب غذا را بررسی کنید.
۲. مکمل های ویتامین C
ویتامین C در صورت مصرف بیش از حد می تواند در بدن به اگزالات تبدیل شود. از مصرف مکمل های ویتامین C خودداری کنید، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد و سعی کنید مصرف روزانه این ماده مغذی را فقط از منابع طبیعی دریافت کنید.
۳. مکمل های کلسیم
مصرف کلسیم از طریق منابع غذایی باعث افزایش میزان کلسیم در ادرار شما نمی شود؛ با این حال، مصرف بیش از حد مکمل‌های کلسیم، کلسیم بسیار بیشتر از نیاز بدن شما را تامین می‌کند که منجر به دفع بیشتر کلسیم از بدن از طریق ادرار می شود و می تواند شانس تشکیل سنگ را افزایش دهد. اگر نیاز به حفظ سطح کلسیم خود دارید، با پزشک خود صحبت کنید و دریابید که به جای مکمل کلسیم، چه گزینه های غذایی وجود دارد.
۴. میوه های خاص
میوه هایی مانند ریواس، خرما و تمشک ممکن است سنگ کلیه شما را بدتر کنند زیرا محتوای اگزالات بالایی دارند. سعی کنید به جای آن میوه هایی مانند موز، سیب و گیلاس بخورید.
۵. برخی از سبزیجات
سبزیجاتی مانند اسفناج، سیب زمینی، چغندر و هویج نیز سرشار از اگزالات هستند. از آنجایی که اینها غذاهای سالمی هستند، نباید به طور کامل از آنها اجتناب کنید. در عوض، می توانید در طول یک وعده غذایی از غذاهای غنی از کلسیم استفاده کنید تا سطح اگزالات خود را متعادل کنید.
۶. کافئین
کافئین می تواند باعث شود بدن شما ادرار بیشتری دفع کند که ممکن است منجر به کم آبی بدن شود. سطوح پایین آب در بدن خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد. باید با پزشک خود صحبت کنید و از او بپرسید که آیا هنوز هم می توانید قهوه بنوشید وقتی که سنگ کلیه دارید.
۷. پروتئین های حیوانی
خوردن بیش از حد پروتئین از منابع حیوانی می تواند منجر به تجمع اسید اوریک در بدن شما شود. به غیر از اگزالات کلسیم، اسید اوریک ماده دیگری است که می تواند سنگ کلیه ایجاد کند. اگر پروتئین خود را فقط از غذاهای غیر گیاهی دریافت می کنید، ممکن است خطر سنگ کلیه با اسید اوریک در شما افزایش پیدا کند. سعی کنید از پروتئین های حیوانی اجتناب کنید و به جای آن از منابع گیاهی استفاده کنید.
۳ دستور العمل مناسب برای وقتی که سنگ کلیه دارید
در اینجا چند دستور العمل برای شما آورده شده است که زمانی که سنگ کلیه دارید می تواند برای شما بسیار مفید باشد. این دستور العمل ها شامل مواد کم اگزالات برای جلوگیری از رشد سنگ ها و همچنین موادی است که ممکن است سنگ های موجود را حل کند.
با این حال قبل از امتحان هر برنامه غذایی جدید با پزشک خود صحبت کنید.
۱. آب انار
پوست ۲ عدد انار متوسط را جدا کنید وانارها را در یک مخلوط کن بزرگ بریزید.
چند دقیقه هم بزنید تا آب صورتی و آبدار انار تشکیل شود.
آب آن را در یک لیوان صاف کرده و بنوشید.
شکر یا نمک به آن اضافه نکنید مگر اینکه پزشک به شما اجازه داده باشد.
۲. نان خانگی کم اگزالات
۲ قاشق شکر، ۱ فنجان آب گرم و ۱ فنجان آرد گندم کامل را در یک کاسه بزرگ با ۱ کیسه مخمر خشک مخلوط کنید.
وقتی مخلوط شروع به حباب زدن کرد، نصف فنجان آرد گندم، نصف قاشق نمک، ۱ فنجان آرد معمولی و ۲ قاشق روغن نباتی به آن اضافه کنید.
پس از مخلوط کردن، خمیر را روی یک سطح صاف قرار دهید و نصف فنجان آرد معمولی تر به همراه ۲ قاشق غذاخوری تخمه آفتابگردان و بلغور جو دوسر را به آن اضافه کنید.
خمیر را چند دقیقه ورز دهید تا همه مواد به خوبی با هم ترکیب شوند سپس آن را در یک کاسه تمیز بریزید ( ابتدا کمی روغن کف ظرف بریزید و بعد از قرار دادن خمیر در کاسه را با پارچه ای ببندید).
اجازه دهید اندازه خمیر دو برابر شود، خمیر را کمی بردارید و به شکل توپ (یا چند نان) شکل دهید، آن را روی یک تابه یا سینی پخت مناسب فر قرار دهید.
اجازه دهید ۳۰ دقیقه دیگر بماند سپس نان را حدود ۳۰ دقیقه در دمای ۱۹۰ درجه سانتی گراد (۳۷۵ فارنهایت) بپزید تا قهوه ای طلایی شود.
۳. بمب آبرسان
آب ۱ لیموترش تازه را به یک قاشق غذاخوری عسل اضافه کنید.
۲۳۰ میلی لیتر آب گرم یا سرد به آن اضافه کنید.
چند ثانیه خوب هم بزنید تا با هم ترکیب شوند.
این خوشبو کننده دارای سطوح بالایی از اسید سیتریک است که به کاهش اسیدیته ادرار کمک می کند.
این ترکیب را فورا مصرف کنید (ممکن است طعم آن برای همه خوش آیند نباشد).
در آخر
اگر در اسرع وقت علائم خود را به پزشک خود اطلاع دهید، می توان سنگ کلیه را با مراقبت های پزشکی مناسب مدیریت کرد.
فراموش نکنید که این سنگ‌ها می‌توانند به رشد خود ادامه دهند، مگر اینکه گام‌های درست برداشته شوند. یک رژیم غذایی خوب حاوی مقادیر کافی آب، کلسیم، پتاسیم و سطوح کمتر سدیم و اگزالات است. در صورت لزوم جراحی نیز ممکن است در بسیاری از موارد مورد نیاز شما باشد.
منبع: سلامت نیوز
منبع: مشرق نيوز