آیا آزمایش ژنتیک به بهبود تناسب اندام کمکی می‌کند؟

میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به امید آنکه اطلاعات بیشتری از ژن‌هایشان به دست آورند، بزاق دهان خود را روانه بطری‌های آزمایش می‌کنند و به سراغ آزمایش ژنتیک می‌روند. البته هدف آن‌ها از این کار تنها کسب اطلاعات درباره اصل و نسب و پیشینه خانوادگی نیست.
مردم بسیار علاقه دارند از تاثیر ژن‌ها بر سلامت، تغذیه، تناسب اندام و همچنین خطر آسیب‌دیدگی مطلع شوند.
انتظار می‌رود که بازار جهانی این آزمایش‌های ژنتیکی که نتیجه‌اش به‌طور مستقیم به شر‌کت‌کنندگان ارائه می‌شود، در سال آینده رشد داشته باشد و از ۱.۹میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳، به ۸.۸ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ برسد.
تجزیه‌و‌تحلیل‌‌ها نشان می‌دهد که آمریکای شمالی با دارا بودن ۶۰.۵ درصد از سهم بازار، پیشتاز است. همچنین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که اروپا در شش سال آینده به سریع‌ترین بازار در حال رشد تبدیل می‌شود.
بیست شرکت در سال ۲۰۱۳، آزمایش‌های ژنتیکی را برای بررسی عملکرد ورزشی و خطر آسیب‌دیدگی عرضه کردند. این تعداد تا سال ۲۰۱۹ به ۷۰ شرکت افزایش یافت.
بازیکنان تیم راگبی ازبکستان، چین و استرالیا از آزمایش ژنتیک برای استعدادیابی و تمرین‌های آماده‌سازی برای شرکت در مسابقات المپیک، به‌ویژه در رشته‌های دوی سرعت و حرکات قدرتی انفجاری، استفاده می‌کنند.
با این همه، برخی کارشناسان به این شیوه آزمایشی‌ انتقاد می‌کنند. دکتر تیموتی کالفیلد، استاد دانشگاه آلبرتا، یکی از این منتقدان است که از این آزمایش‌ها به دلیل تبلیغات بیش از حد و علمی نبودن انتقاد کرد.
آزمایش ژنتیک با کشف ژن‌های بی‌آر‌سی‌ای ۱ (‌BRCA1 ) و بی‌آرسی‌ای ۲ (BRCA2) در سال‌های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ توجه‌ها را به خود جلب کرد، زیرا جهش این ژن‌ها خطر ابتلا به سرطان سینه و سرطان تخمدان را افرایش می‌دهد.

کالفید در‌این‌باره می‌گوید: «امیدوار بودیم که ژن‌های زیادی مانند این‌ها را پیدا کنیم که ماهیت پیش‌بینی‌کننده داشته باشند تا بتوانیم گام‌هایی را برای ایجاد تغییر در حوزه سلامت برداریم. اما در واقع اینطور نشد.»
به گفته او، بررسی تناسب اندام و ورزش از روی این آزمایش ژنتیکی قدری پیچیده است. طبق آزمایش ژنتیکی که کالفیلد انجام داده بود،‌ برتری او در ورزش دوومیدانی بعید به نظر می‌رسید، در حالی که کالفیلد در این ورزش با استعداد بود و در تمام دوران کودکی و دانشگاه در مسابقات شرکت می‌کرد.
به گفته دانشمندان، عوامل بیشتر دیگری مانند رژیم غذایی، خواب، ورزش، انگیزه، زمینه اجتماعی-اقتصادی و حتی تجربیات درون جنینی فرد در استعداد و موفقیت ورزشی دخیل‌اند.
یکی دیگر از نگرانی‌های محققان اعتبار علمی این آزمون‌ها است.
به گفته دکتر دیلن مک کی، استادیار تغذیه و بیماری‌های مزمن در دانشگاه مانیتوبا، دقت آزمایش ژنتیکی احتمالا خوب است، اما تفسیر نتایج می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
او می‌گوید: «آزمایش‌ها اغلب به جای کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده، بر ارتباط‌ها متکی‌اند.»
اما برخی هنوز کنجکاوند و سراغ این آزمایش‌ها می‌روند. برای نمونه، از آنجایی که آزمایش‌ها دی‌ان‌ای مربوط به تناسب اندام، به مشتریان در دستیابی به نتایج بهتر از تمرینات بدنی کمک می‌کنند، مورد توجه قرار گرفته‌اند. زیرا به افراد کمک می‌کنند تا نقاط ضعف و قوتشان را شناسایی کنند.
با وجود آنکه آزمایش ژنتیکی رو به رشد است، هنوز هیچ یافته مهمی در‌این‌باره وجود ندارد.
کالفیلد استدلال می‌کند که والدین نباید از این آزمایش‌ها برای وادار کردن فرزندشان به ورزش یا فعالیت خاص استفاده کنند و ژن‌ها تعیین‌کننده ترجیحات فرد نیستند.
او می‌گوید: «ژن‌ها تعیین‌کننده علاقه‌مندی یا مهارت شما در رشته ورزشی خاصی نیستند. شما باید کاری را که دوست دارید انجام دهید و اجازه ندهید این آزمایش‌های ژنتیکی این موضوع را از چیزی که هست پیچیده‌تر کنند.» منبع: ايتنا