به گزارش خبرنگار مهر، دبیر کارگاه شعر آهنگ دیگر صبح سه‌شنبه در کارگاه «آسیب‌شناسی شعر عاشورایی» ضمن ارائه تعریفی از شعر عاشورایی گفت: ادبیات عاشورا شعری است که بر محور منظومه شمسی کربلا و شخصیت امام حسین (ع) و واقعه عاشورا می‌چرخد.
غلامرضا ابراهیمی عنوان کرد: ادبیات عاشورا، ترسیم تابلو جاودانه نهضت حسینی است که با هدف حرکت آفرینی، ایثار و آزادی‌خواهی بوده و همواره دارای سه محور «سوگ»، «حماسه» و «پیام بیداری» است.
وی اضافه کرد: ادبیات عاشورا از آغاز تا کنون با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است. پس از انقلاب اسلامی، شاعران زیادی به این حوزه روی آورده و آثار فاخر و ارزشمندی را خلق کردند که در بعضی از اشعار با آفت‌هایی چند مواجه هستیم.
ابراهیمی با اشاره به آسیب شعر عاشورایی خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین آفت‌های ادبیات عاشورا موضوع «غلوگری و مبالغه» است؛ که این موضوع در سه محور قابل واکاوی است. گاهی این غلو، در راستای دادن صفت الوهیت به بزرگان دین نظیر امام حسین (ع)، حضرت عباس (ع)، حضرت زینب (س) و دیگر اصحاب با وفای اوست.
وی ادامه داد: گاهی اوقات غلو در ادبیات عاشورا به صورت تنزل شأن سیدالشهدا (ع) بعنوان صرف مظلوم و خوار و ذلیل یا امام سجاد (ع) بعنوان بیمار که نقش یک علیل و درمانده و چهره‌های منفعل در رویداد عاشورا بوده از آنان یاد می‌شود و یا عکس آن شاعر در جایگاه تعالی، مقام حضرت اباعبدالله (ع) را از پیامبر اکرم (ص) بالاتر برده و به ساحت کبریایی ذات اقدس الهی می‌رساند.
شاعر و پژوهشگر آئینی افزود: آفت دیگر شعر آئینی، سخن گفتن از زبان امام حسین (ع) و اصحاب بی‌بدیل اوست. در واقع شاعر مطالبی را از زبان سیدالشهدا و خاندان او بیان می‌کند اما حرف او متناسب با مقام بزرگان دین نیست. مثلاً از زبان حضرت زینب (س) با عجز و لابه و درماندگی حرف می‌زنند؛ در حالی‌که این شکل سخن‌گفتن با شأن و مقام حضرت زینب (س) و سخن کم‌نظیر ایشان (ما رایتُ الا جَمیلا) هیچ نسبتی ندارد.
دبیر کارگاه آهنگ دیگر خاطرنشان کرد: گاهی هم شاعر برای اثبات خلوص و علاقه خود به اهل بیت نظیر سیدالشهدا (ع) سطح خود را چنان پایین می‌آورد که برای یک مسلمان و یک انسان اخلاقی و انسانی نیست.
ابراهیمی آفت دیگر شعر عاشورایی را تشویق به گناه دانست و گفت: گاهی شاعر به بهانه اینکه ائمه اطهار شفیع شیعیان هستند، می‌گوید ما می‌توانیم گناه کنیم چون محب امام حسین (ع) هستیم و او قلم عفو برگناهان ما می‌کشد.
این شاعر تاکید کرد: شاعر نباید در شعر خود کسی را به گناه دعوت کند یا گناه را سبک بشمرد، چون بزرگان دین ما همیشه نهی از معاصی می‌کنند و تشویق به گناه با روح شفاعت در تقابل است.
شاعر و منتقد بوشهری گفت: استفاده از شیوه‌های غلط برای گریاندن هم روش دیگری است که در شعر آئینی متأسفانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاهی شاعر با استناد به شنیده‌ها به جای مراجعه به مستندات اصیل شعر می‌گوید و در این شعر بزرگ‌نمایی و دروغ‌گویی می‌کند که نتیجه کارش گریاندن مردم باشد. شعری که بر اساس مستندات تاریخی نباشد گفتنش درست نیست و شاعر باید همواره از مستندات و مقاتل اصیل، استفاده کند.
ابراهیمی خاطرنشان کرد: راه حل دوری شاعران از چنین مواردی، شناخت بیشتر تاریخ، فرهنگ و معارف اسلامی است. شاعران باید به جای خواندن تحریف‌ها، مقاتلی را بخوانند که معتبر و قابل استناد هستند.
ابراهیمی «بهره‌گیری از عنصر روایت، آشنایی زدایی، تصویرگرایی، بومی گرایی، پشتوانه دینی و وارد کردن جامعه شناختی در شعر عاشورا» را از جمله ویژگی‌های برجسته شعر ایشان برشمرد.
در این جلسه به نقد و تحلیل شعری عاشورایی از «سجاد ندومی» از اعضای فعال کارگاه پرداخته شد.
در بخش پایانی کارگاه شاعران هم استانی «محمد صالح منصوری، فاطمه میرزایی، حدیث زنگنه، دریا افکار آزاد و فرح راورد شیری» به قرائت تازه‌ترین سروده‌های خود در حوزه ادبیات عاشورایی و وطن سروده‌ها پرداختند.
منبع: مهر