چگونه لایحه عفاف و حجاب، شایسته‌سالاری را کنار می‌زند؟

حجاب و عفاف شرط استخدام در لایحه عفاف و حجاب، مرداد 1402

در حالی‌که بسیاری از افراد در صف پیدا کردن شغل و استخدام هستند، طراحان لایحه عفاف و حجاب از امتیازدهی بر اساس حجاب می‌گویند. آنطور که در این لایحه آمده، التزام عملی به عفاف و حجاب شرط جذب، به‌کارگیری، استخدام، ارتقا، ترفیع، رتبه‌بندی، انتصابات و برخورداری از امتیازات استخدامی در دستگاه‌های دولتی و برخی موسسات غیردولتی می‌شود.

به گزارش تجارت‌نیوز، بار دیگر روی گزینش‌های عقدیتی در استخدام تاکید شد؛ این بار اما با لایحه عفاف و حجاب. این لایحه تاکید دارد التزام به حجاب و عفاف باید شرط استخدام و ارتقای شغلی در دستگاه‌های دولتی و برخی مؤسسات غیردولتی شود.

انتقادات به لایحه عفاف و حجاب ادامه دارد. لایحه‌ای که هم تعدادی جرم جدید به نظام جرائم کشور اضافه کرده و هم جریمه سنگینی برای افراد و کسب‌وکارها تعیین کرده است.

متن اولیه لایحه عفاف و حجاب را قوه قضاییه تدوین کرد و 9 ماده داشت. دستگاه قضایی پس از تدوین لایحه مورد نظر خود، آن را به دولت فرستاد. دولت هم به آن 15 ماده اضافه کرد و به مجلس فرستاد. سرانجام این لایحه به 70 ماده رسید که نشان می‌دهد، مجلس 55 ماده به آن اضافه کرده و نقش پررنگی در تدوین آن داشته است.

در این لایحه برای برخی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها وظایفی تعیین کرده‌اند. از جمله اینکه برخی از سازمان‌ها باید به کارکنان خود سبک زندگی اسلامی مبتنی بر فرهنگ عفاف و حجاب را آموزش دهند.

درست زمانی‌که بسیاری از فارغ‌التحصیلان در صف پیدا کردن شغل و استخدام هستند، طراحان لایحه عفاف و حجاب از امتیازدهی بر اساس حجاب می‌گویند. ضمن آنکه به گواه آمارهایی که کارشناسان ارائه می‌دهند، بسیاری از افراد دارای مهارت یا مهاجرت کرده‌اند یا تمایل به مهاجرت دارند.

تبلیغات توسط تجارت‌نیوز

با این حساب بازار کار ایران با دو معضل مواجه است؛ نخست، جمعیتی که به دنبال کار هستند و گزینش‌های عقیدتی مانع استخدام آنها می‌شود و شایسته سالاری را زیر سوال می‌برد و دوم کمبود نیروهای کاربلد و دارای مهارت که کارآیی و بازده سازمان‌ها و بنگاه‌ها را پایین می‌آورد.

مطالعه بیشتر: آتش سوزی شدید در شرکت پتروپالایش گهر

لایحه‌ای بر ضد شایسته‌سالاری

در چنین شرایطی، طراحان این لایحه برای استخدام در دستگاه‌های دولتی و غیردولتی نیز شرط التزام به حجاب گذاشته‌اند. ماده 28، 34 و 35 مشخصا به موضوع جذب، به‌کارگیری و استخدام اختصاص یافته است.

در ابتدا نگاهی به ماده 34 که مشخصا به شرط استخدام و ارتقای شغلی پرداخته، داشته باشیم. در این ماده آمده که التزام عملی به عفاف و حجاب شرط جذب، به‌کارگیری، استخدام، ارتقا، ترفیع، رتبه‌بندی، انتصابات و برخورداری از امتیازات استخدامی در دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (4) این قانون و نیز مراکز آموزشی و پژوهشی اعم از دولتی و غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی است.
در ادامه این ماده نوشته‌اند که مسئولان موظف هستند بر اساس گزارش مستند مراجع نظارتی و ضابطان اقدام نمایند.

مطالعه بیشتر: نقض حقوق شهروندی در لایحه عفاف و حجاب/ دادگاه‌ها منتظر انبوه پرونده‌ها باشند

کدام سازمان‌ها و موسسات شامل شرط حجاب هستند؟

حالا سوال اینجاست که دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده 4 شامل کدام دستگاه‌ها و سازمان‌ها می‌شود؟ ماده 4 این لایحه، آدرس برنامه ششم توسعه و قانون مدیریت خدمات کشوری را می‌دهد.

با این حساب یعنی کلیه دستگاه‌های اجرائی شامل قوای سه‌گانه ایران اعم از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات و دانشگاه‌ها، شرکت‌های دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دولتی، شرکت‌های بیمه دولتی، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی (در مواردی که بنیادها و نهادها از بودجه کل کشور استفاده کنند)، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، مؤسسات عمومی، بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی، مجلس، شورای نگهبان، بنیادها و مؤسساتی که زیر نظر ولی فقیه اداره می‌شوند.

همچنین دستگاه‌ها و واحدهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است، اعم از اینکه قانون خاص خود را داشته یا از قوانین عام تبعیت کنند، مانند وزارت جهاد کشاورزی، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، صداوسیما و شرکت‌های تابعه آنها، ستاد اجرائی و قرارگاه‌های سازندگی و اشخاص حقوقی وابسته به آنها.

مطالعه بیشتر: دریای خزر در حال خشک شدن است؟

آموزش سبک زندگی اسلامی به کارکنان

در ماده 28 لایحه عفاف و حجاب آمده که سازمان اداری و استخدامی کشور به منظور تحقق اهداف این قانون، مکلف به وظایف زیر است:

1: ایجاد یا تقویت ساختار و سازمان مناسب دستگاه‌های موضوع این قانون برای اجرای تکالیف تعیین‌شده در این قانون و تکالیف اختصاصی در حوزه سبک زندگی اسلامی خانواده محور و فرهنگ عفاف و حجاب در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با استفاده از منابع و ظرفیت موجود دستگاه‌ها و عدم توسعه ساختار.

2: اصلاح و تنظیم دستورالعمل مربوط به حوزه عفاف و حجاب در جذب و به کارگیری داوطلبان استخدام در دستگاه‌های دولتی بر اساس مقررات اسلامی.

همانطور که بند 2 این ماده نشان می‌دهد، استخدام در دستگاه‌های دولتی بر اساس مقرارت اسلامی تعیین شده است. اما این بند ابهاماتی دارد که طراحان لایحه، توضیحی برای آن نداده‌اند. نخست آنکه تا پیش از این استخدام در دستگاه‌های دولتی منوط به کدام مقررات بود؟ دوم آنکه، آیا اکنون منظور سختگیری بیشتر است یا خیر؟

همچنین ماده 35 نیز به جذب نیروی انسانی در آموزش و پرورش در راستای حمایت از لایحه عفاف و حجاب پرداخته است.
در این ماده آمده که در اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سازمان اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف هستند، ضمن تدوین برنامه احیای امور پرورشی و تربیتی مدارس که به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش می‌رسد، نسبت به جذب و استخدام نیروی انسانی مورد نیاز در این خصوص مطابق قانون احیای معاونت پرورشی و تربیت بدنی مصوب 7/ 3/ 1385 و سایر قوانین و مقررات خاص جذب مربی و معلم در آموزش و پرورش اقدام نمایند.

مطالعه بیشتر: وظایف وزارت بهداشت در لایحه عفاف و حجاب/ ساختمان‌ها تفکیک جنسیتی می‌شوند؟ منبع: تجارت‌نیوز