مهارت حل مساله وتفکر انتقادی را بخوبی میتوان در مدرسه آموزش داد مهارت های تصمیم گیری شامل ترکیبی از توانایی های تحلیلی، خلاق، مشارکتی و رهبری است که افراد را قادر می سازد تا تصمیمات آگاهانه و منطقی بگیرند. به گزارش میگنا رسانه سلامت روان ایران مهارت های تحلیلی به جمع آوری و ارزیابی اطلاعات کمک می کند، در حالی که مهارت های خلاقیت به تفکر خارج از چارچوب و ایجاد راه حل های نوآورانه کمک می کند. مشارکت پذیری و مهارت همکاری برای کار مؤثر با دیگران بسیار مهم است و البته که مهارت‌رهبری برای تیم سازی و حرکت و هدایت به سمت موفقیت هم در این مجموعه از مهارتها قرار میگیرد اینها مجموعه ای از مهارتهایی هستند که بنظر میرسد آموزش آن در سالهای آغازین دبستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
بهبود مهارتهای تصمیم‌گیری شامل چندین مرحله کلیدی است، مانند جمع‌آوری اطلاعات مرتبط، تشویق به تفکر انتقادی، تمرین صبر، جستجوی راهنمایی و دستیابی به منابع حمایتی و یا تجزیه و تحلیل تصمیم‌های گذشته. تصمیم‌گیری مؤثر فقط در مورد انتخاب نیست، بلکه در مورد درک پیامدها، برقراری ارتباط شفاف تصمیم‌ها و پرورش فرهنگ حل مسئله در تیم‌ها است رهبرانی که در تصمیم گیری سرآمد هستند، می توانند چالش های پیچیده را پشت سر بگذارند، نوآوری را هدایت کنند، و کارایی سازمانی را افزایش دهند و در عین حال خطرات و تعارضات را کاهش دهند و ما امروز بخوبی میدانیم که مدارس ابتدایی و سالهای آغازین تحصیل چه فرصت خوبی برای آموزش و تقویت این توانایی هاست .
مهارت های تصمیم گیری برای رشد اجتماعی و تاب آوری عاطفی دانش آموزان ابتدایی حیاتی است. این مهارتها دانش‌آموزان را قادر می‌سازد تا انتخاب‌های آگاهانه داشته باشند، بهتر بتوانند مسائل را حل کنند و موقعیت‌های مختلف را به طور موثر هدایت کنند
توجه به مهارت های حل مساله و تصمیم گیری در سنین پایین و سالهای تحصیل در دبستان چندین مزیت کلیدی دارد:
1. دانش آموزان دبستان را در معرض پیامدهای انتخاب های خود قرار می دهد و به آنها می آموزد که از قبل در مورد تأثیر تصمیمات خود فکر کنند
2. به دانش آموزان کمک می کند تا تفکر انتقادی، حل مسئله و خودآگاهی را توسعه دهند و این سه گانه در واقع مهارت هایی اساسی هستند که زندگی آنها را در طولاین مدت تحت تأثیر دارند بخش عمده ای از موفقیت افراد در به مهارت و توانایی آنها در مهارت حل مساله نهفته است حل مساله با خلاقیت و تاب آوری هم در ارتباط است.
3. با اختیار دادن و آزادی عمل به دانش‌آموزان فرصت داده میشود تا بر انتخاب‌هایشان اندیشه کنند و توانایی یادگیری از اشتباهات را در خود پرورش دهند و البته که ثمره نهایی آن اعتماد بنفس و استقلال رای خواهد بود .
اکرم نصیری روانشناس تربیتی و مدیر مجتمع نردبان زندگی در ادامه این مطلب آورده است که بنا بر مشاهدات مهارت های تصمیم گیری همیشه به اندازه کافی در مدارس ابتدایی آموزش داده نمی شود دلایلی برای توجه کافی به مهارت تصمیم گیری در مدارس ابتدایی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتس از :
زمان ناکافی اختصاص داده شده به توسعه این مهارت ها
برنامه درسی متمرکز بر امتحان
عدم آموزش معلمان
ما امیدواریم که پرورش مهارتهای تصمیم‌گیری در اولویت آموزش دبستان باشد و با ایجاد محیط آموزشی در حمایت از این توسعه این مهارت بنیادی بویژه در سالهای ابتدایی بتوانیم نسبت به معرفی مفاهیم تصمیم‌گیری، و ارائه فرصت‌های تمرین آن در خانه و مدرسه فراوان، معلمان و مربیان عزیزمان بتوانند در این خصوص دانش آموزان را آموزش داده و توانمند کنند.
معلمان می‌توانند با ایجاد یک محیط کلاسی حمایتی، معرفی مفاهیم تصمیم‌گیری، فراهم کردن فرصت‌هایی برای تمرین، به دانش‌آموزان کمک کنند تا مهارتهای تصمیم‌گیری را توسعه دهند.
این مهم با تقویت ارتباطات باز، تشویق به همکاری و کار تیمی، تقسیم تصمیمات به مراحل کوچکتر، بررسی گزینه ها و پیامدهای مختلف، و گنجاندن موقعیت های واقعی زندگی در درس ها است
معلمان گرامی همچنین می‌توانند مهارتهای تصمیم‌گیری دانش‌آموزان را با تشویق تفکر انتقادی، ترویج استدلال منطقی، و افزایش خودآگاهی و خود تأملی تقویت کنند.
با درگیر کردن دانش‌آموزان در یادگیری فعال، ارائه بازخورد، و اجازه دادن به آنها برای تأمل در انتخاب‌های خود، معلمان می‌توانند دانش‌آموزان را برای تبدیل شدن به تصمیم‌گیرندگان و شخصیت هایی مؤثر توانمند سازند که منجر به نتایج بهتر و تجربه یادگیری رضایت‌بخش‌تر میشود.
ابزارهای خودارزیابی نیز می توانند در تقویت مهارتهای حل مساله و تفکر انتقادی بسیار موثر باشند و مورد استفاده قرار گیرند، جایی که دانش آموزان در مورد فرآیندهای تصمیم گیری خود فکر می کنند، نقاط قوت و زمینه های بهبودی را شناسایی می کنند و اهدافی را برای افزایش مهارت های خود تعیین می کنند روش و فرصت آموزشی خوبی است .
ارزیابی همکلاسی ها و همتایان، شامل ارائه بازخورد دانش‌آموزان به یکدیگر در مورد وظایف تصمیم‌گیری، می‌تواند دیدگاه متفاوتی ارائه دهد و همکاری و یادگیری از همسالان را تشویق کند.
علاوه بر این، میتوان از دانش آموزان خواست که در ارزیابی‌های ساختاری مانند آزمون‌ها، پروژه‌ها و برنامه های کلان دبستان و فراتر از آن روشهای تدریس معلمان خود هم تامل کنند و یا حتی نقشی موثر بعهده گیرند.
منبع: میگنا