قاچاق فیلم‌های سینمایی خبر تکان‌دهنده‌ای برای سازندگان آثار سینمایی محسوب می‌شود؛ خبری که با حرکتی پنهان و خزنده در جامعه سینمای کشورمان در حال شکل گرفتن است و به‌تعبیری سودجویی اقتصادی را برای قاچاقچیان این حوزه در پی دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری موج، هرگاه صحبت از قاچاق فیلم‌های سینمایی می‌شود ناخودآگاه یاد فیلمبرداری غیرقانونی از داخل سالن فیلمبرداری می‌افتیم؛ فیلم‌هایی که این گمانه را افزایش می‌دهد که آیا واقعا این اتفاق یک تخلف از قانون است یا اینکه پشت این تخلف اهداف دیگری پنهان شده؟ البته برخی از اهالی هنر نیز معتقدند که این مسأله سودجویی اقتصادی دارد.
این روزها باز هم زمزمه قاچاق دو فیلمی دیگر با نام «تفریق و بی‌رویا» شنیده می‌شود؛ همچنین در ماه‌های گذشته فیلم سینمایی «برادران لیلا» به صورت قاچاق با کیفیتی خوب در فضای مجازی منتشر شدند. اما این موضوع تا کجا ادامه خواهد داشت و چه کسی پاسخگوی زیان مالی و معنوی سازندگان و سینماگران فیلم‌ها خواهد بود؟
ماجرا از کجا شروع شد؟
اما این پایان ماجرا نبود؛ به‌طوری که همین چند روز گذشته نسخه قاچاق فیلم «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی در فضای مجازی منتشر شد. این را هم باید دانست که اگر این فیلم‌ها بدون هیچ مشکلی برروی پرده سینما اکران می‌شدند شاید فروشی معادل 20 تا 30 میلیارد برای گیشه سینما سودآوری داشتند.
قاچاق این فیلم‌ها در حالی رخ می‌دهد که طی یک و سال و نیم گذشته صحبت‌های بسیاری درباره رفع توقیف فیلم‌های مشکل‌دار مطرح شده بود. در همین ارتباط «محمدمهدی اسماعیلی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در آبان ماه ۱۴۰۰ درباره رفع توقیف شماری از فیلم‌های سینمایی مشکل‌دار موضع‌گیری‌های امیدبخشی داشت و حتی برخی فیلم‌ها نیز از کمد توقیف بیرون آمدند. او در اینباره گفته بود: «بنا داریم حداکثر همراهی را با اصحاب سینما داشته باشیم.»
اگرچه با وجود تلاش‌های بسیاری که برای رفع توقیف بسیاری از فیلم‌ها در این 2 سال شد اما حالا خبر ازقاچاق فیلم‌ها به گوش می‌رسد. پس از 2 سال از این ماجرا، اگرچه به‌وضوح تلاش‌هایی برای رفع توقیف انجام شد و برخی فیلم‌ها رنگ اکران را دیدند، اما حالا خبر از قاچاق فیلم‌ها می‌رسد. قاچاق فیلم تمام عوامل ساخت یک فیلم را متضرر می‌سازد زیرا معیشت افرادی که در پشت صحنه آثار سینمایی حضور دارند و بازیگران و دیگر عوامل اصلی فیلم، به سینما گره خورده است.
افزایش قاچاق فیلم‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به دیگر سال‌ها
شاید بتوان گفت اواخر دهه 70 همزمان با توزیع فیلم‌ها در شبکه نمایش خانگی و نمایش فیلم‌ها در انواع مختلف سی‌دی‌ها کم‌کم زمزمه‌های قاچاق در این حوزه شروع شد. در این میان صاحبنظران و فعالان بازار سینما اعتقاد دارند که گردش مالی قاچاقچیان در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ بیشتر از سینما بوده است. اما این روند ادامه داشت تا در اواخر سال 1401قاچاق فیلم به اوج خود رسید و سینمای ایران را با چالشی دشوار روبه‌رو کرد.
متولیان چه افرادی هستند؟
هشدارها را باید درباره این معضل جدی گرفت. به‌نظر می‌رسد سازمان سینمایی به عنوان متولی و سیاستگذار اصلی سینمای ایران، هنوز نتوانسته است نقش محوری و بازدارنده خود را در راستای کاهش روند مخرب قاچاق فیلم در سینما به‌درستی ایفا و انتظارات را برآورده کند. اگرچه این سازمان در سال ۱۴۰۱ جلسه فوق‌العاده‌ای به منظور مقابله با قاچاق فیلم‌ها تشکیل داد اما پس از آن جلسه، خبر خاصی از اقدامات عملی عاجل و بازدارنده نشد و گویی این مساله به فراموشی سپرده شد.
در همین ارتباط «جعفر انصاری‌فر» دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی، از دستور رئیس سازمان سینمایی برای بررسی فوری موضوع انتشار قاچاق فیلم خبر داد و گفت: «با بررسی‌های مقدماتی صورت‌گرفته، مشخص شد که با توجه به رعایت دقیق مراقبت‌های حفاظتی از جمله استفاده از نسخه دی‌سی‌پی برای بازبینی فیلم‌ها، انتشار آثار خارج از سازمان‌های دولتی و احتمالا از دفاتر فیلم‌ها یا جشنواره‌های خارجی صورت گرفته است.»
از همین روی این مسأله برای بررسی فنی به قوه قضائیه و پلیس فتای فراجا منعکس شد. به گفته انصاری‌فر، با توجه به حاشیه‌های موجود درباره قاچاق فیلم‌ها، احتمال سازمان یافتگی انتشار غیرقانونی فیلم‌های مذکور وجود دارد، به گونه‌ای که نسخه‌های منتشر‌شده، دارای کیفیت اصلی و بدون تایتل و نشانه‌گذاری بازبینی هستند.
بیشتر بخوانید:
انجمن تهیه‌کنندگان مستقل سینمای ایران دست به قلم شد
سکوت سازمان سینمایی کشور در برابر قاچاق فیلم‌ها شکست
بررسی فوری موضوع انتشار قاچاق فیلم در دستور کار قرار گرفت
باید منتظر اتفاقات پیش رو باشیم!
اینکه بدانیم پشت پرده قاچاق فیلم‌های اکران نشده چه دستانی پنهان شده است جای تأمل دارد و اینکه آیا زنجیره انتشار نسخه باکیفیت فیلم‌ها در فضای مجازی در چه نقطه از هم گسسته خواهد شد، هنوز زود است. این روزها برخی فیلم‌ها برای دریافت پروانه نمایش و ورود رسمی به چرخه اکران با چالش‌هایی مواجه هستند. به‌خصوص که کم نیستند فیلم‌هایی که احتمالاً با چالش‌هایی در فرآیند دریافت پروانه نمایش و ورود رسمی به چرخه اکران مواجهند و دور از انتظار نیست که با چنین تصمیمی بخواهند، سازمان سینمایی به عنوان متولی اصلی نظارت بر فرآیند عرضه فیلم‌های سینمایی را با چالش مواجه کنند.
منبع: موج