طبق برخی برآوردها، مجموع قاچاق بنزین و گازوئیل از کشور روزانه حدود ۲۰میلیون لیتر است که برابر با خسارت سالانه ۵میلیارد دلاری معادل بیشاز ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است.
در حال حاضر، قیمت داخلی بنزین لیتری ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ هزار تومان و گازوئیل لیتری ۳۰۰ تا ۶۰۰ تومان است درحالی که این فرآوردهها در کشورهای همسایه بین ۲۰ تا ۴۰ هزار تومان به فروش میرسند. هفتهای نیست که رسانهها خبری از توقیف شناور حامل سوخت قاچاق در آبهای خلیجفارس، یا تصادف مرگبار و آتش گرفتن خودروهای سوخت بر در جادههای استانهای جنوبشرقی کشور منتشر نکنند؛ اخباری که از وجود پدیده تلخی به نام قاچاق سوخت در استانهای مرزی ایران حکایت دارند.
هروقت موضوع پیشی گرفتن میزان مصرف بنزین و گازوئیل از تولید بیان شود، بحث درباره برآورد میزان قاچاق سوخت از کشور و فعالیت قاچاقچیان سوخت نیز مطرح میشود ولی گویا راهحلی برای پایان دادن به این اقدام پیدا نشده است.
اختلاف قیمت بنزین و گازوئیل در داخل و خارج از ایران، انگیزه قاچاق سوخت را افزایش میدهد. در حال حاضر میانگین قیمت داخلی بنزین لیتری ۲هزار تومان و گازوئیل لیتری ۳۰۰تومان است درحالی که این فرآوردهها در کشورهای همسایه بین ۲۰ تا ۴۰ هزار تومان به فروش میرسد. بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی بعد از ونزوئلا و لیبی، ایران ارزانترین بنزین دنیا را دارد.
همچنین گازوئیل با قیمت یارانهای هر لیتر ۳۰۰ و آزاد ۶۰۰ تومان در ایران به فروش میرسد که یکی از ارزانترین سوختهای جهان است. همین ارزان بودن یکی از عوامل مهم در قاچاق آن به کشورهای همسایه است.
اردیبهشت ماه امسال روزنامه «اکسپرس تریبیون» چاپ پاکستان در گزارشی با موضوع قاچاق سوخت از ایران به پاکستان نوشت: ۳۵درصد گازوئیل فروختهشده در پاکستان به صورت غیرقانونی از ایران وارد این کشور میشود. همچنین آژانس اطلاعات داخلی پاکستان طی گزارشی به نخستوزیری این کشور اعلام کرد ۹۹۵ پمپ بنزین در پاکستان، سوخت قاچاقشده از ایران را عرضه میکنند.
ارزش این سوخت قاچاقشده، ۲۰۱ میلیون دلار برآورد شده است. آمار دقیقی از میزان قاچاق سوخت در استانهای جنوبی کشور وجود ندارد و آمارهایی هم که برخی رسانهها درباره میزان قاچاق اعلام میکنند تخمینی و البته مغشوش است.
طبق برآورد یک کارشناس حوزه انرژی، مجموع قاچاق بنزین و گازوئیل از کشور روزانه حدود ۲۰ میلیون لیتر است که ممعادل خسارت سالانه ۵ میلیارد دلاری معادل بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان خسارت است (تسنیم، ۳ آبان ۱۴۰۲). این رقم درحالی عنوان میشود که جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی میگوید درحالحاضر روزانه ۸۴میلیون لیتر گازوئیل در حوزه حملونقل مصرف میشود درحالیکه مجموع مصرف گازوئیل کشور براساس پیشبینیها نباید بیشتر از ۷۵ میلیون لیتر در روز باشد و از همین رو اختلاف حدود ۱۰ میلیون لیتری میان مصرف واقعی گازوئیل و توزیع آن در کشور وجود دارد.
اما عجیبترین آمار قاچاق سوخت را مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم اعلام کرد:«شاید رویمان نمیشود بگوییم یکونیم میلیارد لیتر آمار رسمی قاچاق سوخت مایع نیروگاههای ما در سال است. این آماری است که نهادهای نظارتی در اختیار ما قرار دادهاند. تانکر سوخت در نیروگاه تخلیه نمیکند و حسابسازی میشود.» اما به نظر میرسد آمار قاچاق سوخت از مرز استانهای سیستانوبلوچستان و هرمزگان که دستگاه قضایی آن را اعلام کرده است، قابل اعتناتر باشد.
آبان ماه امسال مصطفوینیا، رئیس کل دادگستری استان سیستانوبلوچستان با اشاره به افزایش آمار قاچاق سوخت در استان اعلام کرد روزانه بین ۷ تا ۱۱میلیون لیتر سوخت در این استان قاچاق میشود.
مجتبی قهرمانی، رئیس دادگستری استان هرمزگان هم اعلام کرد حجم قاچاق سوخت در هرمزگان، روزانه حدود ۲ تا ۵ میلیون لیتر است که حدود ۵۰۰ میلیارد ریال برآورد میشود.
به این ترتیب، با یک حساب سرانگشتی این واقعیت تلخ نمایان میشود سالانه دهها هزار میلیارد تومان از سرمایههای کشور که باید برای چرخش چرخ تولید و اقتصاد هزینه شوند، توسط قاچاقچیان سوخت به یغما میرود.
منبع: دنیای خودرو