طرح گل علاوهبر زیبایی ظاهر تایر، در کارکرد بهینه آن ازنظر چنگزنی بهتر، ترمزگیری مناسبتر، راندن آب سطح جاده به طرفین مسیر حرکت تایر و همچنین خنک کردن تایر بسیار موثر است.
تصور عمومی بر این است طرح روی سطح تماس تایر با زمین صرفا به خاطر خروج آب از میان راه است، اما این تصور کاملا صحیح نیست. برای افزایش کارآیی رویه تایر، علاوه بر استفاده از مواد تشکیلدهنده خاص، معمولا آن را با طرحهای خاصی، شیاردار و منقوش میکنند. خطوطی که به آنها گل یا پترن (Pattern) میگویند و کارکردهای مختلفی دارند. طرح گل علاوهبر زیبایی ظاهر تایر، در کارکرد بهینه آن ازنظر چنگزنی بهتر، ترمزگیری مناسبتر، راندن آب سطح جاده به طرفین مسیر حرکت تایر و همچنین خنک کردن تایر بسیار موثر است.
با توجه به شرایط مختلف جادهای و حرکتی، هرگروه از گلهای تایر برای کارکرد خاصی طراحی میشوند. بهعنوانمثال تایرهایی که برای کار در معادن و جادههای خاکی طراحی میشوند گلهای مناسب خود را دارند یا در تایرهای سنگین، برخی گلها برای چرخهای عقب و برخی برای چرخهای جلو مناسب ترند. بنابراین انتخاب گل متناسب با کارکرد موردنظر میتواند کارآیی و دوام بیشتر، فرمانگیری بهتر و صدای کمتر را به دنبال داشته باشد. مجموعا انواع گلهای تایر را باتوجه به کارکردها وکاربردهای آن را میتوان به این صورت گروهبندی کرد.
طرح نیمدنده ( گل عقب –LUG )
این طرح گل مخصوص محور عقب خودروهای کامیونی و وانتی، مطابق شکل دارای شیارهای عرضی در سرتاسر محیط است. طرح نیمدنده، راندن و پیش بردن خودرو را به خوبی انجام داده و قدرت چنگزنی و ترمزگیری بسیارخوبی دارد ولی در سرعتهای بالا صدای زیادی تولید میکند و در صورت استفاده درمحورجلو موجب سفت شدن فرمان، کندگی گل، ترک بین گلها و سایش پلهای تایر میشود. بنابراین توصیه میشود از این طرح فقط در محورهای میانی و عقب استفاده شود.
طرح چهار خط ( گل جلو – RIB )
در اینجا منظور از خط، شیارهایی است که به طور محیطی در سراسر تایر دیده می شوند.
تعداد این شیارها عموما 3 یا 4 عدد است ولی در بازار این طرح را چهارخط مینامند. باتوجه به فرمانپذیری مناسب و پایداری حرکتی خوب، عموما از این طرح در محور جلو استفاده میشود. به علت تفاوت عملکرد این طرح درانتقال نیروی موتوربه جاده نسبتبه طرح گل عقب، استفاده از طرح گل جلو در محورهای انتقال نیرو توصیه نمیشود.
طرح دوخط ( گل جلو – SEMI RIB )
این طرح ترکیبی از نیمدنده و چهارخط بوده و دارای شیار محیطی در مرکز تایر و شیارهای عرضی دورتادور تایر است. از این طرح نیز به خاطر فرمانگیری خوب و ترمزگیری مناسب در محور جلوی خودروهای کامیونی و وانتی استفاده میشود.
طرح ترکیبی- ( بلوک و ریب )
این طرح عموما در تایرهای رادیال و بهخصوص رادیال سواری استفاده میشود. شرایط حرکتی و ابعاد خودروهای سواری بهگونهای است که در محورهای جلو و عقب از طرح گل یکسان استفاده شود. طرح گل تایر خودروهای سواری بسیارمتنوع بوده علاوهبر تامین خصوصیاتی نظیر مقاومت غلتشی کم (مصرف سوخت کمتر)، چنگزنی و ترمزگیری خوب، قابلیت بیرون راندن آب هنگام تماس با جاده، فرمانگیری مناسب و حرکت نرم و راحت، باید از ظاهری زیبا نیز برخوردار باشند.
طرح جهتدار (Direction )
این طرح که در تایر خودروهای سواری کاربرد دارد، علاوهبر پایداری مناسب هنگام حرکت در جادههای خیس، در سرعتهای بالا نیز دارای تحمل و دوام بسیار خوبی است. طرح جهتدار دارای شیارهای جانبی در دوطرف خطمرکزی تایر و در یک جهت است. پس هنگام نصب تایر روی رینگ باید دقت داشت جهت شیارها با جهت حرکت روبهجلوی خودرو همسو و هماهنگ باشد. روی دیوارههای تایرجهتدار شکلی شبیه فلش و عبارت Rotation برای نصب درست تایر درج شده است. تولید صدا هنگام حرکت در سرعتهای بالا در این طرح نسبت به طرح ترکیبی بهشکل قابلملاحظهای بیشتر است.
منبع: دنیای خودرو