خبرگزاری فارس- خراسان جنوبی؛ دلایل بسیاری برای این معضل همه‌گیر در کشور و به ویژه استان‌های مرزی ایران از سوی کارشناسان بیان می‌شود اما عمده دلیل همان قیمت کم سوخت در ایران است که عده‌ای از افراد بیکار و راغب به مشاغل کاذب را به طمع قاچاق آن و بهره‌مندی از سودی چند برابری می‌اندازند.
البته ریشه این معضل که سرمایه ایران را به باد می‌دهد به مشکل بیکاری و نبودن شغل مناسب در مناطق مرزی از جمله خراسان جنوبی به عنوان یکی از مبادی قاچاق سوخت آن هم به کشور همسایه (افغانستان) برمی‌گردد.
هرچند تدابیر بسیاری در کمسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان جنوبی اندیشیده شده و همه اعضای این کمیسیون برای مقابله با این معضل پای کار آمده‌اند و حتی گلوگاه‌ها را برای ورود قاچاق سوخت مسدود کرده‌اند اما این قاچاقچیان راه‌های میان‌بر و انحرافی بسیاری را بلدند تا به هر طریق ممکن شده سوخت‌های قاچاق را به آن سوی مرز برای دستیابی به درآمد چند برابری برسانند.
هرچند که این قاچاق سوخت مخاطرات بسیاری برای جان و وسیله نقلیه خودشان دارد اما جان مسافران جاده‌ای و وسایل نقلیه‌ای که در این شریان‌های مواصلاتی تردد می‌کنند را به واسطه سرعت بالای خودروهای شوتی به مخاطره می‌افکنند.
برای اینکه بیشتر از دلایل قاچاق سوخت و مخاطرات آن در خراسان جنوبی و همچنین راهکارهای مقابله این معضل بیشتر بدانیم با محمد رضا عابدانی، مدیرشرکت ملی پخش فرآوده‌های نفتی منطقه خراسان جنوبی به گفت‌وگو نشستم که ماحصل آن در پی می‌آید.
اصلاح قوانین در سال ۱۴۰۰
فارس: آقای مهندس ابتدا بفرمایید آیا مقابله با قاچاق سوخت نیاز به تصویب قوانین خاص دارد؟
عابدانی: سال ۹۲ برای مقابله با قاچاق کالا و ارز قانون بسیار خوبی مصوب و به اجرا درآمد و بعد از آن در سال ۱۴۰۰ این قانون اصلاح شد و مجلس شورای اسلامی نقاط ضعف آن را پوشش داد. به نظر من از منظر قوانین و مقررات شاید آنچنان کمبودی احساس نشود.
فارس: چرا شاهد قاچاق سوخت بیش از دیگر کالاها هستیم؟
عابدانی: قاچاق کالا در حوزه سوخت به این واسطه فراوانی بیشتری نسبت به دیگر کالاها دارد که سوخت نیاز همه افراد جامعه است و هر کدام از واحدهای تولیدی، شرکت های حمل و نقل بار و مسافر، خودروهای شخصی و …. به نحوی از انحنا نیاز به سوخت دارند به همین واسط پیچیدگی و مشکلات نیز در این حوزه بیشتر و متفاوت تر است. البته باید متذکر شد که همه نهاده های مرتبط با موضوع برای مقابله با قاچاق سوخت پای کار هستند و کارشان را نیز به نحو احسن انجام می دهند.
به مخاطره افتادن جان عده ای افراد بی گناه
فارس: مخاطرات معضل قاچاق سوخت برای خراسان جنوبی به عنوان یک استان مرزی چیست؟
عابدانی: به واسطه معضل قاچاق سوخت با چالش های بسیاری از جمله تردد بی امان و با سرعت بالای خوردهای سوخت کش و به اصطلاح شوتی در محورهای مواصلاتی خراسان جنوبی مواجه هستیم که این ترددها به سبب این که اغلب رانندگان خودروهای شوتی قوانین را رعایت نمی کنند و با سرعت غیر مجاز حرکت می کنند مخاطرات بسیاری را برای مسافران و شهروند عزیز خراسان جنوبی به وجود می آورند.
همین رد کردن خط قرمزها از سوی رانندگان شوتی ها سبب شده تا به همان نسبت شاهد حوادث ناگوار جاده ای در خراسان جنوبی باشیم و جان عده ای افراد بی گناه که هیچ دخل و تصرفی در این قضیه ندارند به مخاطره بیفتد و حوادث خونین رخ دهد.
کاهش مصرف گاز افزایش مصرف بنزین
فارس: در چهار ماه ابتدای سال چه میزان قاچاق سوخت در استان از قاچاقچیان کشف شده است؟ و لطفا مقایسه ای با سال قبل از آن در این مدت داشته باشد.
عابدانی: با شرایطی که اکنون وجود دارد روز به روز شاهد افزایش قاچاق و مصرف سوخت در کشور و به تبع آن در خراسان جنوبی هستیم.
نکته جالب توجه این است که مصرف گاز طبیعی برای خودروهایی که حتی گاز سوز است روندکاهشی دارد یعنی مالکان این خودروها نیز سمت استفاده از بنزین بیشتر برای وسیله نقلیه خود گرایش دارند. اما دلیلش چیست این است که اختلاف چندان محسوسی بین قیمت بنزین و گاز طبیعی نیست. روند کاهشی مصرف گاز طبیعی برای خودروها ماه به ماه بیشتر می شود و در خراسان جنوبی نیز در چهار ابتدای سال نسبت به مدت مشابه قبل شاهد کاهش یک تا یک و نیم درصدی مصرف گاز طبیعی هستیم.
جالب تر این که کاهش مصرف گاز طبیعی برای خودروها در تیر ماه به ۷ درصد در خراسان جنوبی رسید.
اما متعاقب آن با افزایش بی رویه مصرف فرآورده بنزین که بخشی به مصرف خودروها و بخشی نیز به انحراف و قاچاق آن طی چهار ماه ابتدای امسال برمی گردد مواجه بودیم.
کشف ۱.۵ میلیون لیتر سوخت قاچاق
همچنین در چهار ماه ابتدای امسال ۱.۵ میلیون لیتر کشفیات فراوده های نفتی قاچاق و خارج از شبکه در خراسان جنوبی بود که به انبار نفت بیرجند منتقل شد.
این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۸۷ درصد و نسبت این مدت در سال گذشته با سال قبل تر ۳.۵ برابر است یعنی با یک حساب سرانگشتی می توان متوجه شد چه مقدار و با چند روندی قاچاق سوخت در حال افزایش است.
قیمت کم فرآوده های سوختی
فارس: دلایل قاچاق سوخت را هم در خراسان جنوبی بیان می فرمایید؟
عابدانی: قاچاق سوخت در کشور و از جمله خراسان جنوبی دلایل متعددی دارد که مهم ترین دلیل آن هم مشکلات زیرساختی و زیربنایی ست که در این زمینه وجود دارد.
باید در نظر داشته باشید که فرآورده یارانه ای عرضه می شود که تامین کننده سوخت واحدهای تولیدی، بخش حمل و نقل و گاهی واحدهای خدماتی در کشور است و سال های میلیاردها دلار دولت برای آن یارانه پرداخت می کند که با قیمت بسیار نادر و ناچیزی عرضه می شود اما همین سوخت در کشورهای همسایه به ویژه کشور بی ثبات افغانستان با قیمتی هفت تا هشت برابر در کشور ایران خرید و فروش می شود.
طبیعی است که افراد سودجویی که به دنبال درآمدهای راحت تری هستند راحت ترین و دردسترس ترین کالا یعنی سوخت را برای قاچاق انتخاب می کنند.
افزایش قیمت سوخت به هیچ وجه مطرح نیست
بنابراین راهکارش هم اینجا مشخص است اگر بخواهد به صورت اساسی این معضل حل شود باید تجدید نظری در نرخ فرآوده های نفتی صورت گیرد اما تجدید نظر در این زمینه نیز دارای ملاحظاتی ست و نیاز به یکسری زیرساخت ها و اصلاحات دیگری دارد که شاید در این مقوله نگنجد. کار ساده ای نبوده و اکنون هم موضوع تغییر قیمت به هیچ وجه مطرح نیست.
دلیل دیگر هم نرخ بالای بیکاری است که خراسان جنوبی نیز از این موضوع مستثنی نیست. طبیعی است اگر جوانان یا افراد جویای کار برای آن ها شغلی متناسب با تحصیلات و حرفه آن ها آن هم با حقوق مکفی فراهم باشد به سمت مشاغل کاذب و درد ساز نمی روند اما چون اغلب جوانان کاری در شان و با حقوق مکفی ندارند به سمت این کار کشیده می شوند.
تجدید نظر در قیمت ها
فارس: راهکارهای مقابله با معضل قاچاق سوخت را نیز بیان می فرمایید؟
عابدانی: دولت هر سال میلیارد ها دلار یارانه به سوخت تخصیص می دهد اما این یارانه به راحتی با قاچاق سوخت از کشور خارج می شود و به جای این که این یارانه در خدمت تولید قرار گیرد و به مدد بخش حمل و نقل که به نوعی مصرف کننده نهایی بیاید از راه های غیر مجاز از کشور خارج می شود که مشکلات بسیاری را هم برای استان و کشور درست کرده است.
اکنون راهکار تجدید نظر قیمت بنا به ملاحظات و فراهم نبودن زیرساخت ها در دستور کار نیست و راهکارهای دیگری که می شود ارائه داد به موضوع کنترل و نظارت ها در سطح عرضه برمی گردد و این نظارت ها و کنترل ها شامل سه بخش قبل توزیع، هنگام توزیع و بعد از توزیع است.
اما این موضوع را هم باید در نظر داشته باشید که مقابله با قاچاق سوخت به تنهایی از عهده یک سازمان، نهاد و شرکت ساخته نیست و نیاز به همراهی و همکاری ارگان های مختلفی ست.
اعضای کمیسیون قاچاق پای کار
فارس: برای مقابله با قاچاق سوخت چه ارگان هایی می توانند مددکار شرکت توزیع فرآورده های نفتی باشند؟
عابدانی: برای این منظور کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید ورود کند که دارای اعضای مختلفی نیز است و با توجه به هماهنگی که بین اعضای این کمیسیون در خراسان جنوبی وجود دارد همه وظایف محوله در این کمیسیون تصمیم گیری و به مرحله اجرا در می آید.
همچنین اگر حضور به موقع و ورود به هنگام اعضای کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز خراسان جنوبی در این مدت نبود شاید معضلاتی بیشتر از آن چیزی که با آن مواجهیم را شاهد بودیم.
شکل گیری ستاد به فرمان مقام معظم رهبری
فارس: چرا موضوع قاچاق کالا و ارز دارای اهمیت است؟
عابدانی: اهمیت این موضوع را باید در پیامی که مقام معظم رهبری به رئیس جمهور وقت در خصوص تشکیل ستاد مرکزی قاچاق کالا و ارز در نزدیک ترین سطح رئیس جمهوری دادند جست به طور حتم تبعاتی که معضل قاچاق برای کشوری داشته به حدی حاد و مشکل زا بوده که این ستاد به فرمان حضرت آقا شکل گرفت و در خراسان جنوبی نیز به واسطه اعضای پای کاری که کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز دارد جلسات آن به صورت منظم برگزار می شود و برون داد آن را هم می بینیم.
پایان پیام/۶۹۰۷۵
منبع: فارس